Schola Cantorum
De Schola Cantorum Capellae Sancti Michaelis bestaat uit enkele zangers die het Gregoriaans in de eredienst op een zo verantwoord mogelijke wijze ten gehore willen brengen, indachtig hetgeen herbevestigd is door het Tweede Vaticaans concilie in Sacrosanctum Concilium, Hoofdstuk 6 – De gewijde muziek, artikel 116: De Kerk erkent de Gregoriaanse zang als de eigen zang van de Romeinse liturgie; deze moet daarom, waar geen bijzondere factoren anders vereisen, in de liturgische handelingen de voornaamste plaats innemen, en verder in Hoofdstuk 2 – Het hoogheilig mysterie van de Eucharistie, artikel 54: Men zorge er [...] voor, dat de gelovigen de vaste delen van de Mis, die op hen betrekking hebben, ook in het Latijn samen kunnen bidden of zingen.
Voor de misgezangen die zijn opgenomen in het Romeins Missaal van 1962, maakt de Schola graag gebruik van de website Mass Propers. Bovendien put zij vaak uit het boekje Extra gezangen voor gebruik in de Tridentijnse Hoogmis (.pdf) dat speciaal is samengesteld voor gebruik in de Sint-Michaëlskapel; een vertaling van deze gezangen − ongeäutoriseerd (!) en louter bestemd voor eigen gebruik − is hier beschikbaar. Als extra gezang kan ook de Magnificat-antifoon genomen worden; een verzameling is hier (.pdf) beschikbaar.
Waar nodig grijpt de Schola terug op de grote verzameling Gregoriaanse gezangen die is opgenomen in GregoBase – A database of gregorian scores. Voor de psalmverzen tijdens de communie maakt de Schola gebruik van het boekje Liber Psalmorum pro Communione dat in 1983 door de Abdij Sint Benedictusberg te Vaals is uitgegeven, maar helaas niet meer verkrijgbaar is; een speciaal samengestelde elektronische versie is hier (.pdf) beschikbaar. Voor de priester is de melodie van de (Latijnse) oraties en lezingen beschikbaar op de site van de St. Benedict Tridentine Catholic Community
Bij de uitvoering van het Gregoriaans laat de Schola zich leiden door het commentaar van Dom Nicolaas Boer zoals verwoord in zijn boekenreeks Confessio et Pulchritudo; een selectie hieruit − die zich beperkt tot de gezangen van de H. Missen op de zondagen en de belangrijke feestdagen − is hier (.pdf) beschikbaar.
Voor een korte handleiding omtrent de zang in de Tridentijnse gezongen mis − wat te zingen, wanneer te beginnen en wanneer te eindigen − zie de Scholas' Guide to Sung Mass van de Latin Mass Society. De website van de Church Music Association of America − zie Musica Sacra − vormt een waardevolle bron van informatie; zie m.n. onder Resources, waar o.a. een uitgebreidere handleiding omtrent de zang beschikbaar is: B. Andrew Mills, Psallite Sapienter: A Musician’s Practical Guide to the 1962 Roman Missal (.pdf).
Uit: Karel van Isacker, Ontwijding, Davidsfonds, Leuven, 1989, pp. 11-13 (over het Gregoriaans na het Tweede Vaticaans Concilie)
In een halve generatie tijd werd de liturgische kerkzang geruild voor 'socio-cultureel' jargon. Het heeft de gelovigen van iets kostbaars beroofd. De mens kreeg hier antwoord op zijn vragen en voedsel voor zijn honger naar God. Niettegenstaande het Latijn, niettegenstaande de aristocratische vormen die elke toegeving aan sentiment en oppervlakkigheid schuwen, eigenlijk juist door deze boven de alledaagsheid verheven hoogte, was het Gregoriaans een vertrouwd bezit.
Welke demon blies het opruimen in? Het lijkt op een samenzwering die trefzeker de wortels raakte van de krachtige eik : het verzaken aan de bron en inspiratie van het gebed, het Gregoriaans, effende de weg naar het opgeven van de eerbied, grondslag van de godsdienst.
Het is vernuftig in elkaar gezet. Men moet alleen wachten tot de laatsten zijn verdwenen die de zaligheid hebben gekend. Dan wordt het Gregoriaans een vage herinnering, opgeborgen in vergeten gradualen en zijn nieuwe melodietjes het enige voedsel van het kerkvolk.
---
... en dit alles, terwijl we toch in de Inleiding van Sacrosanctum Concilium, artikel 4, duidelijk lezen: Tenslotte verklaart het heilig Concilie, getrouw aan de traditie, dat onze heilige Moeder de Kerk aan alle ritussen, die wettig erkend zijn, gelijke rechten en gelijke eer toekent, en dat zij deze in de toekomst bewaard en op alle manieren bewonderd wil zien. En het is zijn wens, dat ze, zo nodig, met wijze voorzichtigheid volledig herzien worden volgens de geest van een gezonde overlevering, en dat ze tot nieuw leven worden gewekt overeenkomstig de huidige omstandigheden en behoeften.